Noot 3 Materiële vaste activa en gebruiksrecht vaste activa

Materiële vaste activa

Investeringen

De investeringen in materiële vaste activa gedurende het boekjaar bedroegen in totaal € 1.388 miljoen (2022: € 1.228 miljoen). De investeringen van Kenter voor 2023 (€ 23 miljoen) zijn verantwoord onder de activa aangehouden voor verkoop.

Desinvesteringen

De desinvesteringen in 2023 en 2022 houden verband met buitengebruikstelling van bedrijfsgebouwen, netwerkactiva en overige vaste bedrijfsmiddelen.

Nieuwe consolidaties

In 2023 en 2022 zijn geen entiteiten in de consolidatie toegevoegd.

Bijzondere waardeverminderingen

In 2023 en 2022 hebben geen bijzondere waardeverminderingen plaatsgevonden.

Herrubricering naar activa aangehouden voor verkoop

In 2023 is geen sprake van herrubricering naar activa aangehouden voor verkoop. In 2022 had dit betrekking op de materiële vaste activa van Kenter en de vestiging Spaklerweg.

In 2022 had de herrubricering betrekking op de activa van Kenter en de locatie Spaklerweg te Amsterdam. Voor een toelichting op de Activa aangehouden voor verkoop wordt verwezen naar noot 33.

CBL-transacties

In de periode 1998 tot en met 2000 zijn door dochterondernemingen van Alliander N.V. voor netwerken US CBL-transacties aangegaan. De in de leases ondergebrachte netwerken zijn voor een langdurige periode verhuurd aan Amerikaanse partijen (headlease), die deze activa vervolgens weer hebben onderverhuurd aan de desbetreffende dochterondernemingen (sublease). Aan het einde van de sublease bestaat de optie de rechten van de Amerikaanse wederpartij onder de headlease af te kopen en de transactie aldus te beëindigen. De baten uit de CBL's zijn verantwoord in het jaar van afsluiten van de desbetreffende transactie. In december 2021 zijn twee van de drie nog lopende CBL's vervroegd beëindigd. Als gevolg hiervan is geen enkel gas- of warmtenetwerk meer met een Amerikaanse lease belast. Uitsluitend het elektriciteitsnetwerk in het gebied Randmeren zit nog in een CBL-transactie. Daarvoor hebben we de optie gelicht waardoor de looptijd begin 2025 eindigt. De totale nettoboekwaarde bedraagt ultimo 2023 ongeveer € 400 miljoen (ultimo 2022: € 340 miljoen). 

Met betrekking tot de resterende CBL-transactie bestaan contractuele voorwaardelijke en onvoorwaardelijke rechten en verplichtingen. In verband met de transactie staat in deposito bij meerdere financiële instellingen, dan wel is belegd in waardepapieren, ultimo 2023 een totaalbedrag van $ 664 miljoen (2022: $ 655 miljoen).

Aangezien geen beschikkingsmacht bestaat over de beleggingen en de daarbij behorende verplichtingen, worden deze niet als activa en passiva van Alliander beschouwd en zijn de desbetreffende bedragen niet opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Alliander.

Ultimo 2023 bedraagt het ‘netto strip risk’ (het gedeelte van de ‘termination value’ – dat wil zeggen de bij een voortijdig einde van de transactie mogelijk aan de Amerikaanse tegenpartij te betalen vergoeding – dat niet uit de hiertoe aangehouden deposito’s en beleggingen kan worden voldaan) voor de nog lopende transactie $ 25 miljoen (2022: $ 32 miljoen). Het strip risk wordt in hoge mate beïnvloed door de marktontwikkelingen.

In december 2021 zijn de sub-subleases aan Vattenfall Warmte van de aan Alliander N.V. toebehorende warmtenetwerken in Duiven-Westervoort en Almere-Stad van rechtswege afgelopen. Met Vattenfall is afgesproken de verhuur van de warmtenetten zoveel mogelijk op basis van de afspraken uit de beëindigde sub-subleases aan Vattenfall Warmte te continueren tot 1 december 2024. De totale boekwaarde van de verhuurde warmtenetwerken en bijbehorende meters bedraagt ultimo 2023 € 107 miljoen (2022: € 98 miljoen).

Gebruiksrecht vaste activa

Het grootste deel van deze activa heeft betrekking op bedrijfspanden en leaseauto's. Daarnaast zijn ook erfpachtcontracten en huur van telecommasten en -verbindingen in dit bedrag verantwoord. De lease-aanpassingen hebben onder andere betrekking op uitbreidingen en indexeringen. De herrubricering naar activa aangehouden voor verkoop ultimo 2022 betreft Kenter.