Aantrekkelijke werkgever
In maart 2022 werden de laatste coronamaatregelen opgeheven. Vanaf dat moment volgde het coronacrisisteam de ontwikkelingen op de achtergrond. In het najaar riep de overheid bedrijven op om zelf een plan op te stellen om corona onder controle te houden. Het crisisteam heeft daarop de Alliander Routekaart Corona opgesteld met verschillende risiconiveaus en bijpassende maatregelen. Welke fase er geldt, hangt af van verschillende factoren. Denk aan de impact van corona op het dagelijks leven, het niveau van landelijke maatregelen en het ziekteverzuim binnen Alliander. Inzet van de routekaart bleek gelukkig niet nodig.
Gezond en duurzaam inzetbaar
Om onze maatschappelijke taak, het realiseren van de energietransitie, waar te kunnen maken moeten we inzetten op een duurzame bedrijfsvoering. Dat vraagt om blijvend investeren in onze mensen. Alliander zet actief in op duurzaam en waardevol werkgeverschap. Dit betekent dat we veel aandacht schenken aan het behouden en aantrekken van de juiste mensen en hen in staat te stellen om het beste uit zichzelf en de organisatie te halen. Hierin is het belangrijk dat we de energie die wij investeren in onze mensen terugzien in betrokkenheid, wendbaarheid, vitaliteit en een actieve houding om inzetbaar te zijn en blijven. Naast aandacht voor inzetbaarheid in de gesprekken tussen leidinggevenden en medewerkers, helpt Alliander om de duurzame inzetbaarheid van medewerkers te verbeteren met een speciaal budget en een vitaliteitsprogramma.
De explosieve toename van werk en de extreem krappe arbeidsmarkt vragen extra aandacht op het inzetbaar houden van onze medewerkers en het voorkomen van verzuim. Het vertrek van collega’s en de beperkte instroom van nieuwe collega’s leidde ertoe dat medewerkers de werkdruk als hoog ervoeren. Verzuim met een psychische oorzaak bleef daarom in 2022 veel aandacht vragen. De dialoog met medewerkers over werkdruk bleef hierdoor van belang. Daarnaast zijn er diverse initiatieven in de organisatie om de eigen regie van medewerkers en leidinggevenden te versterken. Zo bieden we coaching via het loopbaancentrum, AllianderFit voor de eigen gezondheid, trainingen rondom Eigen Regie en Eisend Helpen voor leidinggevenden en een groot aanbod aan trainingen via het platform van GoodHabitz.
Financiële ondersteuning voor medewerkers
Als onderdeel van het onderhandelaarsakkoord voor de cao NWb 2023 is afgesproken dat wij medewerkers faciliteren op het gebied van financiële fitheid. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat zij inzicht kunnen krijgen in hun eigen financiële situatie om van daaruit bewuste keuzes te kunnen maken. Alliander biedt medewerkers de mogelijkheid om via het platform Geldvinder financieel fit te worden of te blijven en om optioneel advies aan te vragen bij een onafhankelijke financieel coach.
Voor (oud-)medewerkers die financiële hulp nodig hebben in het geval van onverwachte (hoge) ziektekosten die de zorgverzekeraar of een andere regelijk niet dekt, bieden we bovendien ondersteuning vanuit het Personeelsfonds. Deze stichting besloot eind 2022 om met terugwerkende kracht van 1 januari 2022 tot en met 31 december 2023 een tijdelijke ondersteuningsregeling in het leven te roepen met daarin onder meer een lagere drempel om een beroep te doen op het fonds, tegemoetkoming in energiekosten en vergoeding van de contributie van het Personeelsfonds voor iedereen die een aanvraag toegewezen krijgt.
Verzuim
In 2022 kwam het verzuim van medewerkers uit op 4,8% (2021: 4,6%). Het Nederlandse gemiddelde in onze sector stond na het derde kwartaal van 2022 op 4,8% (cijfer over heel 2022 nog niet bekend). Er was tot en met september veel langdurig verzuim. Naar het einde van het jaar liep dat terug, maar kwam middellang verzuim daarvoor in de plaats. Waarschijnlijk als gevolg van corona. De verzuimfrequentie liep ook wat op. We verwachten dat de inspanningen rondom Periodieke Inzetbaarheidsoverleggen, Eigen Regie trainingen en case management bij verzuim hun vruchten af gaan werpen.
Voor verzuim en verzuimvraagstukken wordt Alliander ondersteund door een externe arbodienst. Medewerkers kunnen, preventief, desgewenst zelf een afspraak maken. Zowel de interne re-integratieadviseurs als de externe arbodienst zijn voor een leidinggevende aanspreekpunt voor vragen en advies over de begeleiding van medewerkers bij ziekte, verzuim en re-integratie. Op 31 december zijn over 2022 8 WGA-uitkeringen toegekend (2021: 8).
Verzuim
Medewerkerstevredenheid
Met de Centrale Medewerkersbarometer meten we hoe tevreden alle collega’s zijn over ons werk bij Alliander. Dat doen we door vragen te stellen over tal van onderwerpen. Net als in 2021 voelen medewerkers zich betrokken en zijn ze bevlogen en tevreden. Engagement bij en tevredenheid over Alliander zijn verder toegenomen. Ten aanzien van het gezamenlijke doel zien we dat de antwoorden uiteenlopen en er nog geen gemeenschappelijke taal is over wat onze doelen zijn. Ook kan de doorvertaling hiervan beter naar wat iedereen concreet bijdraagt, zodat alles wat we doen een verschil maakt voor de energietransitie.
Op het gebied van fysieke veiligheid zijn we kritischer geworden op onszelf. Medewerkers geven aan dat daar meer aandacht aan zou moeten worden besteed. Op sociale veiligheid is een positieve trend te zien, wat niet wegneemt dat ruim 7% van de collega’s aangeeft afgelopen jaar onheus te zijn bejegend door een collega. We blijven er naar streven dat dit niet meer voorkomt. De nieuwe interventie Met Andere Ogen kan helpen bij het leren herkennen van dit soort situaties en bijstaanders leren wat ze hieraan kunnen doen.
Op diverse plekken in de organisatie is de ervaren werkdruk significant afgenomen. Toch laat de barometer zien dat meer collega’s zich oriënteren op een baan buiten Alliander. Omdat onze maatschappelijke opgave om veel mensen vraagt, blijft behoud het belangrijkste aandachtspunt. Ook zijn er nog altijd teams waarin de werkdruk nog steeds als (zeer) hoog wordt ervaren.
De verschillende organisatieonderdelen en teams hebben inzicht in de belangrijkste verbeterpunten. De barometerresultaten bieden een start voor een gesprek.
Alliander scoort op goed werkgeverschap
In de Management Team 500 van MT/Sprout is Alliander in de categorie nutsbedrijven op de eerste plaats geëindigd op het aspect goed werkgeverschap. De MT500 is het jaarlijkse verslag van een onderzoek naar de reputatie van Nederlandse bedrijven onder managers, beslissers en leidinggevenden door de Universiteit van Amsterdam.
Opleiding en ontwikkeling
Alliander zet in op een slagvaardige, wendbare en kostenefficiënte organisatie waarin iedere medewerker vanuit vakmanschap werkt aan de strategische doelen van Alliander. In 2022 investeerde Alliander 2,9% van de salariskosten in de opleiding van medewerkers (2021: 2,8%). We bieden diverse opleidingen en ontwikkelmogelijkheden aan waarmee teams beter in staat zijn te presteren en te leren. Daarnaast zijn benodigde vakkennis en -vaardigheden beschikbaar wanneer dat nodig is en wordt er breed gekeken naar de ontwikkeling van talent, zowel professioneel als persoonlijk. Deze leer- en ontwikkelmogelijkheden worden via teamcoaches, opleidings- en ontwikkelprogramma’s aangeboden maar zijn ook onderdeel van talentmanagement en traineeprogramma’s.
Cao Netwerkbedrijven
Werkgevers en vakbonden hebben een onderhandelaarsakkoord bereikt over de nieuwe cao NWb per 1 januari 2023. Belangrijke resultaten zijn een structurele loonsverhoging van 4,0% en een eenmalige uitkering van € 1.250. We hebben daarnaast overeenstemming bereikt over de hoofdlijnen voor een nieuw Sectoraal Sociaal Plan. Bovendien verlengen we de Vitaliteitsregeling en zetten deze open voor parttimers. Een afspraak over diversiteit en inclusie is eveneens onderdeel van het pakket. We realiseren ons dat we leven in tijden van flink oplopende kosten. We hebben de inflatie en onze behoefte om onze medewerkers te laten zien dat we hen zeer waarderen uitgebreid met de bonden besproken. We zijn blij dat de bonden, naast de afspraken op het gebied van onder meer duurzame inzetbaarheid en diversiteit & inclusie, ook tevreden zijn met de loonafspraken in dit akkoord.
Loopbaancentrum
Het loopbaancentrum is er voor alle medewerkers van Alliander die zich oriënteren op een volgende stap in hun loopbaan omdat hun werk (mogelijk) verandert of omdat hun werk verdwijnt. Er werden in 2022 23 collega’s boventallig (2021: 84) en er maakten in totaal 340 (2021: 330) mensen gebruik van ons loopbaancentrum. 64 medewerkers werden dit jaar begeleid naar een andere baan of een passend alternatief (2021: 91). Loopbaanadviseurs begeleiden medewerkers zo veel mogelijk in het ontdekken van hun talenten en helpen hen de juiste plek te vinden binnen of buiten Alliander. We vinden dat iedereen het waard is om in te investeren en doen dat door het aanbieden van onder andere stages, detacheringen en opleidingen. We voeren gesprekken met medewerkers over doorontwikkeling in de functie dan wel daarbuiten. Door tijdig in onze medewerkers te investeren trachten we boventalligheid zo veel mogelijk te voorkomen.
Alliander Foundation
De Stichting Alliander Foundation stimuleert medewerkers van Alliander vrijwilligerswerk te doen en ondersteunt hen daarbij. In totaal is er in 2022 € 275.000 besteed aan verschillende projecten en activiteiten van de Alliander Foundation.
In 2022 vierde de Alliander Foundation het vijftienjarig bestaan. Ter ere hiervan kregen alle collega’s vier uur verlof om vrijwilligerswerk te doen. Ruim 1.400 collega’s deden hieraan mee. Er werden veel maatschappelijke teamactiviteiten ondernomen en er waren bijzondere jubileumactiviteiten waar collega’s individueel aan mee konden doen. Daarnaast konden collega’s net als andere jaren ondersteuning krijgen voor hun eigen vrijwilligerswerk of een actie opzetten voor een goed doel. Ook was het mogelijk om mensen die het moeilijk hebben of eenzaam zijn te verrassen met een leuke activiteit of cadeau.
Alliander is er trots op dat de Foundation medewerkers ondersteunt die vrijwilligerswerk willen doen. De medewerkers ervaren voordelen zoals een verbreding van de eigen horizon en een toename van het werkgeluk.
Interne salarisverhouding
Er is wereldwijd een maatschappelijke discussie gaande over de transparantie rond salarisverhoudingen in organisaties. Alliander wil hier open over rapporteren. Het salaris van de CEO en medewerkers valt onder de afspraken van de Cao Netwerkbedrijven. Het totale inkomen van de CEO bedraagt bij ons 3,7 maal de mediaan van de salarissen van alle medewerkers van Alliander in Nederland (2021: 3,7).
Terugblik van de ondernemingsraad
2022: een stabiele basis in een instabiele buitenwereld
"Als nieuwe OR voor de termijn 2022 - 2024 hebben wij op basis van de Alliander visie en strategie een eigen visie, OGSM en speerpunten geformuleerd. De speerpunten gaan over de balans tussen zeggenschap en medezeggenschap, tussen topwerkgever en topwerknemer en tussen maakbaarheid en weerbaarheid. De ondernemingsraad wil met deze basis een bijdrage leveren aan Alliander, juist door de belangen van de medewerkers goed en proactief in te brengen in het overleg met het bestuur en management van Alliander. In 2022 behandelden we naast de regelmatige vergaderingen met de RvB ook 12 adviesaanvragen en 6 instemmingsvragen over onder meer digitalisering, rijksparticipatie, en de wacht- en storingsdienst."
"Het nieuwe jaar startte met de vorming van de nieuwe ondernemingsraad. Een groep van 13 leden, het merendeel nieuw in deze rol. De start viel samen met roerige ontwikkelingen om ons heen. Hoewel de coronamaatregelen stap voor stap werden versoepeld, bleef thuiswerken de norm. En waar wij in Nederland langzaam onze vrijheid terugkregen, werd de vrijheid in Oekraïne ernstig bedreigd. De oorlog in het oosten van Europa raakte ons allemaal. De gevolgen van de oorlog waren direct voor iedereen voelbaar. Niet in de laatste plaats voor netbeheerders die te maken kregen met de gevolgen van de energiecrisis."
Energiearmoede
"Met de situatie in Oekraïne kwam het begrip ‘energiearmoede’ op. Ook een deel van onze medewerkers bleek moeite te hebben iedere maand rond te komen. De plotseling extreem hoge elektriciteits- en gastarieven trof iedereen direct in z’n portemonnee. De OR heeft invloed uitgeoefend voor maatregelen die de koopkracht van medewerkers versterken. Denk aan bedrijfsregelingen die bijdragen aan inflatiecorrectie, verhoging van de reiskostenvergoeding, verhoging van de wacht- en storingsdienstvergoedingen, de koffiegeldregeling voor medewerkers in de buitendienst én regelingen die medewerkers met schulden kunnen bijstaan. De OR is in dat licht blij met de afspraak in de sector dat we klanten die de rekening niet kunnen betalen niet afsluiten. Daarin tonen wij onze maatschappelijke rol."
Klappen opvangen
"In deze onheilspellende wereld die zorgt voor onrust in de energiesector bleek Alliander een stabiele organisatie te zijn. Wij hebben als OR geconstateerd dat de transformatie naar 1Alliander al ver doorgevoerd is. Alliander bleek ondanks de onrust te kunnen versnellen. Een deel van onze medewerkers werkt nog steeds grotendeels vanuit huis. De nieuwe organisatie stáát en heeft bewezen de klappen goed op te kunnen vangen.
Dit geeft ons het vertrouwen dat Alliander de impact van nieuwe wetten over energie en warmte op de Alliander-organisatie kan opvangen. De beoogde wetgeving heeft in potentie grote gevolgen voor onze organisatie. Zo stelt de nieuwe warmtewet onder meer dat warmtenetten in publieke handen komen, met mogelijk een belangrijke rol voor de netbeheerders als gevolg. Daarnaast maakt de energiewet dat Kenter buiten Alliander betere groeimogelijkheden zal hebben. Vandaar het initiatief om te starten met het onderzoek naar de verkoop van Kenter. Een ontwikkeling waar we als ondernemingsraad nauw bij betrokken zijn en in adviseren."
Sociale veiligheid
"Er waren meer externe ontwikkelingen die impact hadden op onze interne organisatie. Het jaar 2022 gaat de boeken in als het jaar dat misstanden bij onder meer The Voice, DWDD en in de tweede kamer aan het licht kwamen. Met andere woorden; sociale (on)veiligheid en inclusie werden nog meer een hot topic. Als een doorsnede van de Nederlandse maatschappij speelt dit thema natuurlijk ook bij ons. Het bespreekbaar maken hiervan is uitermate belangrijk in een steeds diverser Alliander. De basis om goed je werk te kunnen doen is dat je je geaccepteerd voelt zoals je bent en dat je je veilig voelt in de omgang met leidinggevenden, collega’s, leveranciers of klanten."
Onderzoek naar behoud van medewerkers
"Tegelijkertijd hebben we te maken met een arbeidsmarkt die steeds krapper wordt. En daarmee is het thema ‘Behoud van medewerkers’ een belangrijk thema geworden binnen de medezeggenschap. De OR heeft samen met de onderdeelcommissies een groot onderzoek gehouden naar het behoud van medewerkers. Met de uitkomsten daarvan zijn wij in gesprek met onze bestuurders over hoe we medewerkers blijvend aan ons kunnen binden. De resultaten hiervan zijn onder andere gebruikt in de onderhandelingen over de CAO tussen Alliander en de vakbonden. Maar ook bij de totstandkoming van bedrijfsregelingen en arbeidsvoorwaarden.
Het thema ‘behoud’ blijft in 2023 en de jaren die volgen onze aandacht houden als medezeggenschap. Zeker in een onstabiele wereld waarin medewerkers groot belang hechten aan een prettige, veilige en stabiele werkomgeving, waarin ze optimaal kunnen presteren en zich goed kunnen ontwikkelen. De ondernemingsraad blijft zich daar voor inspannen."
Namens de OR Alliander,
Nico Büskens