Meer werk maken

De vraag naar transport- en distributiecapaciteit blijft onverminderd hoog, ondanks initiatieven om de vraag te beperken en het net beter te benutten. De komende jaren wil Alliander qua productie-output (investeringen in de netten) groeien tot ruim € 2 miljard per jaar. Deze opgave moeten we als Alliander realiseren in een context waarin sprake is van een structureel tekort aan technici en ruimte. Het tekort aan materialen is onder controle, maar blijft alertheid vragen. Deze situaties vragen om een ketenbrede opschaling in capaciteit samen met de aannemers en een productieproces dat gericht is op efficiëntie om productiever te werken.

Verzwaring en uitbreiding 

We hebben het afgelopen jaar in ons werkgebied volop gewerkt aan de verzwaring en uitbreiding van ons elektriciteitsnet. We legden meer dan 2.300 kilometer aan kabels, bouwden bijna 1.100 transformatorhuisjes, bouwden er zo'n 950 om en vervingen en onderhielden 156 km gasleiding. Door beter operationeel management hebben de collega’s bij gas een grote productiestijging voor elkaar gekregen. Hoewel Alliander het afgelopen jaar meer heeft geïnvesteerd, merkten niet al onze klanten daar direct iets van. 2024 laat zien dat meer projecten werden gestart, er meer werk is verzet, maar dat het minder lukt om projecten volgens planning volledig af te ronden. Oorzaken hiervoor zijn onder meer leveringsproblemen van materialen en stijgende kosten, en de uitdaging om de benodigde grond en vergunningen te krijgen voor ons werk.

Anticiperend en wendbaar sourcen

Een van de manieren om meer werk te genereren is door grootschaliger en slimmer samen te werken met onze partners in de aannemerij. In 2024 hebben we zowel op strategisch niveau als in concrete aanbestedingen gewerkt aan het versterken van deze samenwerking.

We hebben onze strategische marktaanpak voor de aannemerij doorontwikkeld, met als doel om met aannemers verder te bouwen aan een gelijkwaardige en toekomstbestendige samenwerking. Door vertrouwen en perspectief te bieden werken we samen aan het versnellen van de energietransitie. Dit doen we onder andere door steeds meer te gaan werken met wederzijdse meerjarige volumegaranties, zodat aannemers weten welk werk zij kunnen verwachten en zij hiervoor de mensen en middelen klaar kunnen zetten. Verder zetten we onverminderd in op flow in de totale keten en ontwikkelen we instrumenten om opschalen lonend te maken. Hiermee creëren we schaalbaarheid en blijven we een aantrekkelijke partner voor de markt.

We brengen deze principes ook in de praktijk: zo hebben we in 2024 opnieuw een aantal grote pakketten werk uitbesteed, bijvoorbeeld in de programma’s NuRijnland en NuMeren. De meerjarige volumegaranties zijn onderdeel van deze aanbesteding geweest. Deze gecombineerde aanbesteding betreft een investering van meer dan € 2 miljard. In Zuid-Holland, Noord-Holland, Flevoland en Gelderland zullen aannemers binnen deze programma’s de komende jaren enkele duizenden kilometers kabel leggen en vervangen en meer dan duizend nieuwe transformatorhuisjes plaatsen.

Wijk-voor-wijk aanpak voor laagspanning

We zijn begonnen met een buurtgerichte aanpak: wijk-voor-wijk en gebied-voor-gebied de energie infrastructuur voor het laagspanningsnet in één keer toekomstvast aanleggen. In nauwe samenwerking met toeleveranciers, aannemers, gemeenten en provincies hebben we de eerste buurten aangepakt en een fabrieksmatige standaardaanpak opgezet die het mogelijk maakt de komende jaren sterk op te schalen. 

Klant sluit zichzelf aan 

We zetten nadrukkelijk in op het uitbesteden van aansluitingswerk, zodat dit voor klanten en erkende installateurs eenvoudiger en zonder tussenkomst van de netbeheerder realiseerbaar wordt. We besparen daarmee op onze eigen uitvoeringscapaciteit op dit type werk en zorgen voor minder afhankelijkheden en kortere doorlooptijden voor de klant. In 2024 zijn de eerste aansluitingen via het principe ‘klant sluit zichzelf aan’ gerealiseerd. De leerpunten uit deze eerste aansluitingen verwerken we nu samen met onze partners, zodat het concept voor grootverbruik klanten met een middelgrote aansluiting (AC4 en AC5) grootschalig beschikbaar komt.

Integrale sturing

De krapte op de arbeidsmarkt, vergrijzing en de rem op arbeidsmigratie vergroten de noodzaak voor Alliander om de beschikbare capaciteit zo efficiënt mogelijk in te zetten en de productiviteit te vergroten. Alliander is hiertoe een verregaand efficiency-programma gestart. Kern van deze aanpak is dat we met data gedreven algoritmen (AI) tools inzetten om complexe beslissingen beter te kunnen nemen en tegelijkertijd de productiviteit verhogen, de hoogste waarde voor de klant en maatschappij realiseren en het werkplezier van onze technici vergroten. In 2024 zijn eerste voordelen behaald door de optimalisatie van de planning van inzet van (storings)monteurs. Hiermee is 17% meer montagecapaciteit beschikbaar gekomen voor het uitbreiden en verzwaren van onze achterliggende netten. In 2025 zetten we in op optimalisatie van overige schaarse technische capaciteit, zoals uitvoerders en procesoptimalisaties. Alliander schat in de komende jaren hiermee, naast met opschaling, enkele tientallen procenten meer productie te kunnen realiseren.

Arbeidsbesparend verslimmen

Een andere manier waarop we werken aan het vergroten van onze productiviteit is arbeidsbesparend verslimmen, door nog meer met standaarden en vereenvoudigde, innovatieve en gerobotiseerde aanlegtechnieken te werken. Met de verdere ontwikkeling van modulaire standaarden voor onze assets en innovatieve tooling vereenvoudigen en versnellen we het proces van ontwerp tot uitvoering. Hierbij streven we naar sectorsamenwerking en ontwikkelen we samen met de markt. Met een stekkerbare nieuwbouwaansluiting besparen we bijvoorbeeld tijd in de uitvoering bij nieuwe woningen. Door de grote woningbouwuitdaging kan dit komende jaren veel tijdswinst opleveren en kunnen we meer werk maken met dezelfde capaciteit. En met het ontwikkelen van een beperkt aantal standaard middenspanningsruimtes reduceren we complexiteit en doorlooptijden in onze ketens.