Samen bouwen aan een duurzame toekomst
Dromen, ambities en duurzame ontwikkelingen waarmaken, dat is wat onze klanten graag willen. Bedrijven willen uitbreiden, consumenten hun woning verduurzamen en gemeenten een duurzame woonwijk realiseren. Waar elektriciteit vandaag de dag een aandeel van circa 18% heeft in het totale energiegebruik, loopt dit richting 2050 verder op naar boven de 50%. Om alle doelen van onze klanten op het gebied van wonen, werken, welzijn en welvaart te kunnen realiseren, is een toekomstbestendig, flexibel energiesysteem nodig. Een energiesysteem dat bestaat uit duurzaam opgewekte elektriciteit, groen gas, waterstof en warmte. In 2024 hebben we hier samen met onze collega’s, klanten en aannemers hard aan gewerkt. Samen bouwen we aan een duurzame toekomst, waarbij wij ons richten op ons doel: in 2030 voor elke klant tijdig een passende oplossing, behorend bij een betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem.
Onze strategie is leidend, met een focus op realiseren, flexibiliseren en communiceren. Veilig werken is de basis, bij alles wat we doen. Collega’s zijn zich hier steeds beter van bewust. Toch steeg het afgelopen jaar het aantal incidenten met letsel en verzuim. In november raakte een collega zwaargewond bij een zeer ernstig incident in Dokkum. De impact ervan was enorm; op de collega, op de familie en op de betrokken collega’s van Liander en de aannemer. Iedereen veilig thuis blijft de absolute randvoorwaarde van ons werk en iedereen bij Alliander heeft daar een verantwoordelijkheid in.
Realiseren
Het afgelopen jaar investeerden we met bijna € 1,8 miljard opnieuw meer in de aanleg van onze infrastructuur dan ooit tevoren. We startten meer projecten en er is meer werk verzet. Helaas zijn we er minder goed in geslaagd om projecten volgens planning volledig af te ronden. Onder andere omdat het werk complexer blijkt dan vooraf gedacht en er meer specialistische kennis nodig is. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij het grote uitbreidingsproject NuLelie, waar eind juni bleek dat deze niet binnen de geplande termijn kan worden afgerond. Maar ook leveringsproblemen zijn de oorzaak van vertragingen. Begin februari ontdekten we bijvoorbeeld vochtproblemen in een bepaald type middenspanningsruimte, wat leidde tot vertraging in de levering van deze huisjes en bijgestelde planningen.
Het gevolg van deze vertragingen, is dat niet al onze klanten in 2024 direct iets merkten van onze toegenomen investeringen. Afgelopen jaar moesten we weer ondernemers teleurstellen omdat het elektriciteitsnet in hun buurt vol zit. Consumenten merken daar eveneens in toenemende mate de gevolgen van, bijvoorbeeld omdat zij langer moeten wachten op een uitbreiding van hun aansluiting voor nieuwe zonnepanelen.
Nieuwe manieren van werken
Om meer werk te realiseren, zetten we volop in op nieuwe manieren van werken. Om de planbetrouwbaarheid te verhogen, richten we ons op een betere samenwerking binnen de verschillende productieketens, met de juiste hoeveelheid werk, op de juiste plek en op het juiste moment. Met aannemers maken we afspraken om werkpakketten slimmer en grootschaliger uit te besteden. Daarnaast introduceerden we een aanpak waarbij klanten met behulp van een installateur, zonder tussenkomst van de netbeheerder, hun aansluiting kunnen realiseren. Met deze aanpak besparen we op onze uitvoeringscapaciteit en zorgen we voor minder afhankelijkheden en kortere doorlooptijden voor de klant. Door processen verder te digitaliseren, kon 15% meer werk worden ingepland én steeg de tevredenheid bij onze collega's.
Flexibiliseren
We zetten in op verdere opschaling van flexibele oplossingen om meer uit het bestaande net te halen; een belangrijke bouwsteen in een toekomstbestendig energiesysteem. We sloten ruim 450 flexibele contracten af met ondernemers, waarmee we extra capaciteit vrijspelen. In totaal 733 bedrijven die op de wachtlijst stonden, konden alsnog worden aangesloten. Samen met de Autoriteit Consument & Markt introduceerden we nieuwe contractvormen die een flexibel gebruik van de netten stimuleren en belonen. We ondersteunden ondernemers met het door de sector gelanceerde stappenplan voor energiehubs. Voor consumenten startten we eveneens initiatieven, onder andere door met verschillende energieleveranciers aan de slag te gaan met het tijdsafhankelijk laden van thuisbatterijen en het netbewust thuisladen van elektrische auto’s.
We kunnen meer uit onze huidige netten halen door ze zwaarder te belasten.
Naast flexibel energiegebruik kunnen we nog meer uit onze huidige netten halen door ze zwaarder te belasten. Zo hebben we voor veel assets, zoals transformatoren, kabels of schakelinstallaties, nieuwe belastinglimieten vastgesteld.
Communiceren
We bouwen samen aan een duurzame toekomst en dat doen we voor en samen mét onze klanten. Daarom is het belangrijk dat we transparant en eerlijk zijn over de huidige situatie op onze netten. Dit gaat enerzijds om het managen van verwachtingen naar de toekomst toe. We zijn duidelijker gaan uitleggen wat de oorzaak van congestie is en wat dit betekent voor aansluittermijnen van klanten. Daarnaast communiceren we actief in de media dat we met de huidige ontwikkelingen nog zeker tien jaar last hebben van files op het elektriciteitsnet. Anderzijds zijn we realistisch door te laten weten dat huishoudens en kleine bedrijven te maken hebben met wachttijden, storingen en vertraging van projecten.
Investeringen en financiering
We behaalden in 2024 een nettoresultaat van € 976 miljoen (2023: € 267 miljoen). Exclusief de boekwinst op de verkoop van Kenter is dit € 219 miljoen. Het nettoresultaat is flink gestegen. Dat is met name toe te schrijven aan de eenmalige opbrengst van de verkoop van Kenter. De bedrijfsopbrengsten kwamen in 2024 uit op € 3.881 miljoen (2023: € 2.779 miljoen). De negatieve kasstroom kwam in 2024 uit op € 31 miljoen. Zonder de eenmalige kasstroom door de verkoop van Kenter bedroeg deze over 2024 negatief € 950 miljoen (2023: € 545 miljoen).
Organisatie in ontwikkeling
De energietransitie is volop in beweging. Onze opgave groeit en wij groeien mee- het afgelopen jaar naar circa 9.900 collega’s (9.400 fte). Een succesvolle aanjager was de werkgeverscampagne ‘De energietransitie is onmogelijk zonder jou’. We besteedden veel aandacht aan de onboarding van de nieuwe collega’s met het oog op werknemerstevredenheid, veiligheid en kwaliteit. Om met maximale aandacht en focus te kunnen sturen op onze strategierealisatie, pasten we in april onze topstructuur aan naar een Executive Committee en voegden we twee rollen toe: de Chief Human Resource Officer en de Chief Digital Officer. De statutaire verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur blijft onveranderd.
Over onze impact op mens en milieu communiceren we in lijn met de verplichting vanuit de Europese Unie, en omdat we het belangrijk vinden om te laten zien wat we doen om onze positieve impact op de samenleving te vergroten en onze negatieve impact te verkleinen. Dit jaar rapporteren we in onze duurzaamheidsverklaring voor het eerst uitgebreid conform de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) over onderwerpen op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur (ESG).
Keuzes nodig voor wonen, werken, welvaart en welzijn
De energietransitie is onomkeerbaar en brengt grote maatschappelijke uitdagingen met zich mee voor wonen, werken, welvaart en welzijn. De komende jaren zijn stevige keuzes nodig om die uitdagingen aan te kunnen en nieuwe problemen te voorkomen. Keuzes voor de korte termijn, zoals op welke plekken we nieuwe elektriciteitshuisjes kunnen plaatsen. En keuzes voor de lange termijn, zoals bijvoorbeeld waar de warmtenetten moeten komen. Verder is innovatie nodig die faciliteert dat we energie anders en bewuster gebruiken. Steeds meer van onze klanten en partners zijn met oplossingen aan de slag en dragen bij om het elektriciteitsnet toegankelijk te houden. Al deze initiatieven tonen aan dat met elkaar anders denken en doen, echt helpt om te kunnen versnellen in de energietransitie. Daar is de komende jaren veel meer van nodig, gedacht vanuit het brede belang. Elke dag dat we samen meer snelheid kunnen maken, is winst voor bedrijven, consumenten en de maatschappij.
Alles doen zodat alles het doet
Het werk van onze collega’s, met alle resultaten die zij neerzetten en alles wat ze daarbij leren, is onmisbaar. We zijn hen dan ook zeer dankbaar. Wij doen er alles aan, zodat alles het doet. Op deze plek willen we in het bijzonder onze COO Marlies Visser en onze CTO Daan Schut bedanken, die Alliander na de publicatie van dit jaarverslag gaan verlaten. Zij hebben zich de afgelopen 10 en 15 jaar met hart en ziel ingezet voor onze organisatie en onze maatschappelijke doelstellingen.
Samen met collega-netbeheerders, overheid en onze partners in bouw en techniek werken we met vertrouwen verder aan een duurzame toekomst voor al onze klanten.
Raad van Bestuur, 3 maart 2025
