Financiële ontwikkelingen 2024
De groeiende elektriciteitsvraag in combinatie met de verwachte afname van gasaansluitingen betekent dat wij onze energie-infrastructuur fors moeten aanpassen en uitbreiden. We zien de afgelopen jaren al een aanzienlijke groei van ons werkpakket en daarmee uitgevoerde werkzaamheden: bedroegen de investeringen in 2021 nog € 1 miljard, in 2024 zijn deze gestegen tot € 1,8 miljard, bijna een verdubbeling. Ten opzichte van vorig jaar is de stijging eveneens aanzienlijk, namelijk een groei van ruim 25%. Onze verwachting is dat de toenemende vraag ook in de komende jaren tot hogere investeringen gaat leiden.
Net als in voorgaande jaren kregen we in 2024 wederom te maken met aanzienlijke prijsstijgingen als gevolg van schaarste aan technisch personeel en prijsstijgingen bij externe aannemers en bij materialen. Daarnaast stegen de transportkosten van ongeveer € 450 miljoen in 2023 tot ruim € 800 miljoen in 2024. Daartegenover stond een daling van de kosten voor netverliezen van ruim € 300 miljoen over 2023 tot iets minder dan € 250 miljoen in 2024. De belangrijkste oorzaak was de daling van de energieprijzen waartegen de netverliezen worden ingekocht. Verder nemen zowel de eigen als de ingehuurde personeelskosten toe met € 140 miljoen door de toename van het aantal medewerkers met bijna 1.000 fte als gevolg van het groeiende werkpakket.
In overleg met toezichthouder ACM worden een aantal kostensoorten versneld verdisconteerd in onze tarieven. Het gaat in 2024 met name om de transportkosten. Mede daardoor steeg onze netto-omzet in 2024 voor de transport- en aansluitdienst elektriciteit met € 400 miljoen ten opzichte van vorig jaar.
Op 31 januari 2024 zijn de aandelen van de groepsmaatschappij Kenter BV verkocht aan een consortium van ABP en OMERS Infrastructure. De totale opbrengst bedroeg € 919 miljoen met daarbij een behaalde boekwinst van € 757 miljoen.
Door de hiervoor genoemde ontwikkelingen is over 2024 een nettoresultaat behaald van € 976 miljoen (2023: € 267 miljoen), waarbij de forse stijging geheel wordt veroorzaakt door de verkoop van Kenter.
De groei van de investeringen, van € 1,4 miljard in 2023 tot € 1,8 miljard in 2024, wordt vanuit de reguleringssystematiek gespreid over gemiddeld 40 jaar in de tarieven gecompenseerd. Dit leidt ondanks het gestegen resultaat ieder jaar tot aanzienlijke financieringstekorten. Met de opbrengst van de verkoop van Kenter is dit jaar de nettoschuld nagenoeg niet toegenomen. Vanwege de geplande aflossing van ECP en een obligatielening heeft Alliander in november 2024 een nieuwe lening uitgegeven onder het EMTN programma van nominaal € 750 miljoen. Verder is vooruitlopend op de verwachte aflossing van de achtergestelde eeuwigdurende obligatielening van € 500 miljoen in 2025 reeds in juni 2024 eenzelfde lening voor hetzelfde nominale bedrag uitgegeven.
Op de langere termijn kan het jaarlijkse financieringstekort niet uitsluitend met vreemd vermogen worden gefinancierd. Het versterken van het eigen vermogen van de netwerkbedrijven is een cruciale randvoorwaarde om de noodzakelijke investeringen te kunnen blijven doen en om te voorkomen dat investeringen in het gas- en elektriciteitsnet verder onder druk komen te staan. Naast de belangrijke doelstelling van kostenefficiënt werken om het energiesysteem betaalbaar te houden, is in 2023 een Afsprakenkader met de Staat overeengekomen. Hierin staat beschreven tegen welke voorwaarden de Staat een kapitaalstorting in het eigen vermogen zal doen en daarmee aandeelhouder in het netwerkbedrijf wordt.
Daarnaast vindt momenteel overleg plaats met de ACM over een mogelijke gewijzigde reguleringssystematiek vanaf 2027. De nadruk ligt hierbij op de implementatie van een passende toekomstige reguleringsmethodiek die aansluit bij de energietransitie.
Ook is in 2024 met de Belastingdienst de Regeling Willerkeurige Afschrijvingen afgestemd over het belasting jaar 2023. Op basis van deze regeling heeft Alliander een bedrag van € 400 miljoen éénmalig in mindering gebracht op het fiscale resultaat over 2023. Het acute belastingvoordeel bedraagt € 103 miljoen. De toepassing van de faciliteit leidt ertoe dat de toekomstige fiscale afschrijvingen lager zijn, waardoor het voordeel over de duur afschrijvingstermijn van de betreffende activa wordt teruggenomen. Alliander realiseert hier een rentevoordeel.
In het vervolg van dit hoofdstuk zetten we het financieel beleid van Alliander verder uiteen. Daarnaast komen de financiële resultaten aan de orde, net als de positie van Alliander ten aanzien van onder andere kasstromen en financiering. Deze onderdelen worden gevolgd door fiscaliteit en de regulatorische ontwikkelingen. Tenslotte geven we een vooruitblik op de verwachte resultaten van 2025.