Regie en samenwerking
Het energiesysteem ondergaat een enorme verbouwing. We krijgen te maken met heel nieuwe vormen van opwek en vraag naar energie, op heel nieuwe plekken in het landschap en in het energiesysteem, waarbij er veel nieuwe spelers toetreden. Er is daarbij een grote complexiteit aan vraagstukken waar rekening mee gehouden moet worden. Welke energievormen passen het beste bij welke verduurzamingsopgaven? Hoe borgen we de individuele keuzevrijheid maar zorgen we wel voor oplossingen die goed zijn voor het collectief? Hoe houden we het geheel voor individu en maatschappij betaalbaar? Hoe passen we de duurzame energie zo in dat we de ruimte in Nederland optimaal inrichten en daarnaast een bereikbaar, betaalbaar en duurzaam energieysteem ontwikkelen? Hoe creëren we nieuwe lokale samenwerkingsverbanden waarin vraag en aanbod van energie lokaal op elkaar afgestemd worden? De omvang en complexiteit van deze vraagstukken vragen om regie op het maken van keuzes en intensieve samenwerking om nieuwe concepten tot realiteit te brengen.
Met het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) zet het Rijk een belangrijke stap naar regie op het energiesysteem. Een dergelijke programmering is niet alleen landelijk maar ook regionaal en lokaal nodig. Alliander ziet het als haar maatschappelijke taak om medeontwerper van het energiesysteem te zijn. Alliander is als publieke partner met grote kennis over en plaats in het energiesysteem goed gepositioneerd om samen met stakeholders te komen tot een tijdige en optimale inrichting van het energiesysteem. Dit is belangrijk omdat energie-infrastructuur een groot beslag legt op de beschikbare ruimte, we allemaal hieraan meebetalen en we te maken hebben met schaarste in materialen en (technisch) personeel. Dat betekent dat keuzes ten behoeve van het toekomstige energiesysteem én snelheid van uitvoering nodig zijn. Afgelopen jaar hebben we samen met provincies en gemeenten de basis gelegd voor regionale programmering. In 2023 moet dit leiden tot regionale energievisies in onze verzorgingsgebieden. Hierin kijken we samen met overheden en bedrijfsleven naar de regionale ontwikkeling van onder andere mobiliteit, industrie en de gebouwde omgeving, de ontwikkeling van de (collectieve) energievraag, de optimale mix van energiedragers om die vraag in te vullen, de benodigde investeringen in infrastructuur, beschikbaarheid van ruimte en de tijdslijnen waarin een en ander gerealiseerd kan worden. Op deze manier proberen we samen met stakeholders de beste keuzes te maken voor de maatschappij en het energiesysteem. En de transitie enigszins planmatig aan te pakken, want niet alles kan tegelijk. Dit doen we bijvoorbeeld door bij de Regionale Energiestrategieën (RES’en) de optimale wind-zon verhouding of de clustering van grootschalige vraag- en aanbod naar energie in te brengen. Bij de Transitievisies Warmte brengen we in wat de meest geschikte warmtealternatieven per gebied zijn beredeneerd vanuit het toekomstige energiesysteem. Ook werken we nauw samen met gemeenten en bedrijfsleven om nieuwe oplossingen in de praktijk van de grond te krijgen. Bijvoorbeeld door partijen in een bepaald gebied bij elkaar te brengen en samen een constructie te ontwikkelen om vraag en aanbod van energie lokaal op elkaar af te stemmen.
Sterke regie, lokale flexibiliteit
In 2022 publiceerde Alliander in samenwerking met de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) het artikel 'De Stroom Zoeken; de energietransitie bezien vanuit ecosyteem perspectief (new window)'. Het document verwoordt onze visie dat regie en samenwerking gepaard moeten gaan met sturing die erop gericht is om een andere stroom op gang te brengen.