Het werk gedaan krijgen met onze medewerkers

De Nederlandse arbeidsmarkt is historisch krap, zeker voor technische en IT-functies. In Nederland zijn tot en met 2030 structureel ongeveer 60.000 extra technici nodig. Het tekort aan technici beperkt de uitvoeringsagenda van Alliander.

Alliander had in 2023 een actieve rol in het publieke debat rond de arbeidsmarkt en het onderwijs. Daarin stonden drie boodschappen centraal die volgens ons van belang zijn om de benodigde systeemveranderingen te kunnen doorvoeren. De eerste is het makkelijker maken van de keuze voor techniekonderwijs door dit bijvoorbeeld financieel aantrekkelijker te maken. Ten tweede moet het mogelijk worden voor internationals van buiten Europa om in bepaalde sectoren wel in Nederland te kunnen werken, zoals de zorg en techniek. Daarnaast moet er geïnvesteerd worden in een arbeidsmarktinfrastructuur voor werken in de techniek, bouw en energie. Dit kan door bijvoorbeeld sectoraal een Gouden Poort te creëren met bijbehorende baangarantie. Maak het aantrekkelijk voor zij-instromers om over te stappen door een subsidie die een mogelijke ‘salarisval’ tijdens de opleiding overbrugt.

Alliander werkt aan deze onderwerpen samen in bijvoorbeeld de Industriecoalitie en met de grote technische sectoren via het Aanvalsplan Arbeidsmarkttekorten Techniek, Bouw en Energie. Ook de Nationale Uitvoeringsagenda noemt expliciet de behoefte aan politieke keuzes op de arbeidsmarkt. 

Team Arbeidsmarkt, Scholing en Behoud

Ons multidisciplinair team Arbeid, Scholing en Behoud, heeft in 2023 gewerkt aan de uitvoering van de visie op arbeidsmarkt en scholing. In 2023 heeft dit geleid tot diverse resultaten, onder andere: 

In-, door- en uitstroom 

In 2023 mochten we 2.196 nieuwe en ingehuurde collega's verwelkomen. In totaal hebben we 1.153 medewerkers van buiten Alliander aangenomen, van wie 165 IT’ers en 429 technici. Daarnaast zijn 471 interne collega’s doorgestroomd naar een nieuwe baan binnen Alliander (25% van de vacatures). Helaas zagen we ook een aantal collega's vertrekken. In totaal verlieten 669 medewerkers de organisatie van wie er 96 met pensioen gingen en 84 de organisatie onvrijwillig verlieten. De krapte op de arbeidsmarkt blijft ook voor Alliander een uitdaging. Voor werving van onder meer IT’ers en technici hebben we bijvoorbeeld extra wervingscampagnes ingericht. We zijn gestart met een onboarding-programma voor nieuwe medewerkers om ze een succesvolle start te geven. Hieraan hebben in 2023 in totaal 823 collega’s deelgenomen.

Internationaal 

In 2023 hebben we vanwege de krappe arbeidsmarkt besloten in te zetten op internationalisering. Dat kan door mensen uit het buitenland in Nederland te laten werken, maar ook door werkpakketten via nearshoring naar het buitenland te brengen. Er lopen inmiddels diverse trajecten, die worden versterkt door de voorbereidingen voor de inzet van elektromonteurs uit het buitenland en voorbereidingen op tweetaligheid.

Focus op behoud

Na de onderzoeken rondom redenen voor vertrek en voor werkplezier in 2022 hebben we in 2023 gewerkt aan de belangrijkste bepalende factoren rondom behoud: een goede leidinggevende, interessant werk, een goed salaris en ontwikkelmogelijkheden.

• Ten aanzien van de leidinggevenden hebben we een competentieprofiel voor leiders opgesteld en geïntroduceerd, is er een extra groep gestart in het leiderschapsprogramma, is er via leidershapsdagen geïnvesteerd in onze leiders en hebben we een initiatief gestart om teamleiders te ondersteunen in hun effectiviteit.

• Voor het aspect interessant werk is een multidisciplinair team Montagecapaciteit gestart. Dat team kijkt naar optimale inzetbaarheid en mogelijkheden om stilstand te verkleinen.

• Begin 2023 hebben we besloten enkele technische doelgroepen in afwachting van cao-uitkomsten, het functiehuis en nieuw beloningsbeleid, alvast een tijdelijke financiële toeslag te geven. Binnen deze kritieke groepen is het verloop te hoog en is de opleidingsinspanning groot. Met de financiële toeslag vergroten we de kans dat we de doelgroep duurzamer aan ons kunnen binden. Daarnaast is er in december 2023 overeenkomst bereikt over een nieuwe CAO Netwerkbedrijven. Die geldt per januari 2024. Het belangrijkste onderdeel is een structurele loonstijging van minimaal 10% binnen anderhalf jaar, grotendeels om de achterliggende inflatieperiode te compenseren. In aansluiting op de overeenkomst zijn besprekingen over de Alliander-cao gestart. Het doel is om de wijzigingen in het functiehuis, performance management en beloningsbeleid, die in 2023 zijn voorbereid, daarin op te nemen.

• Ten aanzien van ontwikkelmogelijkheden hebben we in december 2023 een nieuwe beoordelingssystematiek waarin het goede gesprek centraal staat, aangekondigd op intranet en de leiderschapsdag. Op 1 februari 2024 is de systematiek live gegaan. Daarnaast hebben we een aanbesteding gestart voor een serviceprovider met wie we in 2024 academies kunnen lanceren en onbeperkt leren kunnen aanbieden.

Arbeidsmatchplatform 

Om meer mensen uit andere sectoren de techniek in te helpen, gaan we kandidaten meer matchen op hun vaardigheden en minder op diploma's. Zeven bedrijven die actief zijn in de energietransitie hebben zich hiervoor verenigd in het Arbeidsmatchplatform. Dit is een maatschappelijke start-up van initiatiefnemer Alliander, andere netbeheerders en aannemers, die ook andere bedrijven in de energietransitie enthousiast wil maken om ‘skills-based’ te werven. Met behulp van AI worden vaardigheden van een werkzoekende gematcht met vaardigheden die nodig zijn voor vacatures die openstaan.

Regionale ecosystemen 

Onze ambitie is om regionale ‘ecosystemen’ te bouwen om samen met regionale partners – zoals aannemers, gemeente, provincie, onderwijs en UWV – meer mensen naar de techniek te trekken. In 2023 is het eerste concrete ecosysteem gestart: Infra Groot Amsterdam. Hierin hebben Alliander, Heijmans, Dmissi Electro, PWN, Visser & Smit Hanab, Stichting Waternet en Van Gelder Groep BV hun krachten gebundeld. Vanuit de strategische pijlers Kiezen, Leren en Werken in de techniek zijn programmalijnen ontwikkeld en projectteams gestart. Per programmalijn wordt naast de ketensamenwerking samenwerking gezocht met onderwijsinstellingen zoals het ROC en overheden als de gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland. Daarnaast maakt Infra Groot Amsterdam deel uit van de Green Tech Campus MRA en krijgt het netwerk daarmee subsidie ten behoeve van optimale samenwerking met andere gerelateerde initiatieven in de regio. Door slimmer samen te werken, kunnen er meer technici voor de sector energie, water en ondergrondse Infra worden geworven, opgeleid en behouden blijven voor de sector.

Separate opleidingsteams gestart

Gezien de sterk groeiende vraag naar instroom van monteurs en de uitdagingen van opleiden in de praktijk is in 2023 gestart met het opzetten van aparte teams die zich in de praktijk volledig richten op opleiden.

Strategische personeelsplanning

De combinatie van schaarste op de arbeidsmarkt en afwegingen rondom opschaling van werk versterkt de noodzaak van strategische personeelsplanning. In 2023 hebben we een beter beeld gekregen van de groepen medewerkers die op het kritische pad zitten voor het realiseren van onze ambities. Zo hebben we voor 47% van de totale arbeidscapaciteit – samen verantwoordelijk voor 65% van de totale wervingsbehoefte – een goed beeld bij de gewenste instroomkanalen en de benodigde ontwikkeling van vaardigheden. Met deze inzichten kan de organisatie beter sturing geven op ontwikkeling van de totale workforce.

Vernieuwde wervingscampagnes 

Onze groeiende wervingsopgave op de krappe arbeidsmarkt vraagt om meer aandacht voor onze werkgeversreputatie en naamsbekendheid. Daarom hebben we in 2023 geïnvesteerd in een grote campagne ‘Zonder jou’ om de naamsbekendheid en reputatie van Alliander als werkgever te versterken en de interne trots te versterken. Daarnaast hebben we onze online doelgroepcampagnes voor de werving van technici en ict’ers geïntensiveerd. 

De Alliander Technische Bedrijfsschool

Aan de Alliander Technische Bedrijfsschool hebben nieuwe en ervaren collega’s 3.063 keer een cursus gevolgd. Daarvoor verzorgden we op verschillende opleidingslocaties opleidingen die zoveel mogelijk overeenkomen met de praktijk. Ook blijven we innoveren in hoe we leren. Zo hebben we verschillende modules gebouwd in de HoloLens, een virtual-realitybril waarmee leerlingen ‘echt’ kunnen oefenen in een veilige setting. We werken nauw samen met verschillende onderwijsinstellingen. Alliander en de Technische Bedrijfsschool zijn als partner betrokken bij arbeidsmarktplatforms zoals mbostart.nl en TechGelderland.