Veilig werken

Met de uitdagingen van de energietransitie staat veiligheid onder druk, omdat veiligheidsrisico’s toenemen door de groeiende hoeveelheid werk, hoge werkdruk en het afnemende gemiddeld aantal ervaringsjaren bij monteurs. Om daar goed voorbereid op te kunnen zijn, is in 2022 de transitie naar veiliger werken ingezet en hebben we hier in 2023 op voortgebouwd. Het betekent dat we ons bestaande veiligheidssysteem, de veiligheidsstructuur en opleidingen verbeteren en dat we ervoor moeten zorgen dat veiligheid wordt verankerd in ons gedrag. Ook dient iedereen zich verantwoordelijk te voelen om hieraan bij te dragen. De veiligheidstransitie richt zich op drie pijlers: beheersing van veiligheid, breed vakmanschap op veiligheid en veiligheid in gedrag. 

Agressie tijdens het werk

Collega's kregen in 2023 vaker te maken met agressie. Het aantal meldingen van agressie is meer dan verdubbeld: van 19 in 2022 naar 53 in 2023. Daarbij zien we dat klanten in sommige gevallen collega's fysiek te lijf gaan en dat klanten naar kantoor komen om verhaal te halen over hun situatie. Dit vinden wij onacceptabel. Agressie in welke vorm dan ook heeft veel impact op collega's en hun naasten. We zetten in op betere registratie van incidenten en ondersteunen collega's bij de toenemende druk van buiten met trainingen. Ook hebben we een agressieloket ingericht en zijn er noodknoppen bij de recepties. In geval van een incident kan er aangifte worden gedaan. Of dit gebeurt, hangt af van de omstandigheden van het geval en wat de medewerker hierin ook zelf wil. De betreffende medewerker en diens leidinggevende worden hierin bijgestaan door de collega’s van de juridische afdeling.

Sociale veiligheid

Uit de Centrale Medewerkersbarometer blijkt dat 86% van de medewerkers Alliander als sociaal veilig ervaart. Toch geeft 6% van de collega’s aan dat zij het afgelopen jaar te maken hebben gehad met ongewenst gedrag, zoals machtsmisbruik, pesten of discriminatie. Deze gevallen worden vaak niet gemeld. Voor agressie en geweld is dat vaak wel het geval.
Voor het eerst hebben we in het medewerkerstevredenheidsonderzoek gevraagd naar ervaringen met ongewenst gedrag door klanten of omstanders. In sommige organisatieonderdelen werd ongewenst gedrag en agressie ervaren. Dit lijkt een maatschappelijke trend te zijn, die grote impact heeft op onze collega's. Bemoedigend is dat een derde van de betrokkenen de klant of omstander zélf aanspreekt en één op de vijf collega's er melding van maakt bij de leidinggevende. De nieuwe interventie Met Andere Ogen kan helpen bij het leren herkennen van dit soort situaties en bijstaanders leren wat ze hieraan kunnen doen.
Het aantal meldingen bij de vertrouwenspersonen is toegenomen tot 83. We zijn blij dat de meldingsbereidheid toeneemt en de gang naar vertrouwenspersonen makkelijker wordt. Hiervoor hebben de vertrouwenspersonen in 2023 onder meer voorlichtingsbijeenkomsten gehouden. Tijdens de Week van de Integriteit in december hebben we in het programma aandacht besteed aan de waarde van vertrouwenspersonen. 

Spanningsloos werken

Het werken aan een installatie die onder spanning staat is soms nodig. Dit kan echter voor monteurs tot onveilige situaties leiden. Daarom hebben we ons beleid aangescherpt en werken we vanaf nu altijd spanningsloos. Behalve als dit écht niet anders kan, bijvoorbeeld als de kans op een maatschappelijke verstoring groot is. Het is onmogelijk alle verschillende situaties met grote maatschappelijke impact vooraf te overzien, daarom is er een afwegingskader gemaakt waarin onderscheid wordt gemaakt tussen ‘dringende noodzaak’, het ‘grijze gebied’ en ‘geen dringende noodzaak’. We accepteren dat spanningsloos werken de snelheid van het werk kan verminderen en dat dit kan leiden tot onvrede bij onze klanten.

Beheersing van veiligheid

De risico-inventarisaties en -evaluaties (RI&E's) van alle organisatieonderdelen van Alliander zijn in 2023 ondergebracht in een centraal systeem. Dankzij deze nieuwe methodiek krijgen we integraal inzicht in alle veiligheidsrisico’s van onze werkzaamheden en de bijbehorende maatregelen. We gaan dit risicoregister bovendien gebruiken om nieuwe veiligheidsrisico’s vast te leggen. Hiermee borgen we dat iedere medewerker eigen werkzaamheden veilig kan uitvoeren en het belang van veilig werken ook aan collega’s en aannemers doorgeeft.

Breed vakmanschap op veiligheid

Het afgelopen jaar hebben we veiligheid verder geborgd door alle medewerkers de verplichte trainingen, zoals poortinstructies, VCA en de levensreddende handelingen, tijdig te laten volgen. Daarnaast hebben we de gereedschapskeuring en ‑kalibraties gecentraliseerd, zodat monteurs tijdig en zonder werkonderbreking over de juiste gereedschappen kunnen beschikken. In 2023 hebben we weer een Week van de Veiligheid georganiseerd. Er zijn in die week medewerkers in de schijnwerpers gezet voor hun bijzondere bijdrage aan veilig werken. Ook zijn er trainingen gegeven over veilig gedrag en hoe om te gaan met veiligheidsdilemma’s op het werk. De energie die collega’s laten zien op veilig werken in een veilige omgeving is groot. In Incident Review Groups van uitvoerende onderdelen kunnen incidentmeldingen adequaat worden beoordeeld. Er zijn veiligheidsspecialisten in gedrag aangesteld en we hebben een kennisplatform opgericht dat inzicht en kaders geeft welke stappen gezet moeten worden om de veiligheidscultuur te borgen en verder te verbeteren. Het kennisplatform is tevens de plek waar medewerkers best practices delen en waar ze van elkaar kunnen leren. Onderdeel daarvan is de borging van vakmanschap in de selectie, onboarding, opleiding en training van onze medewerkers. We zijn in 2023 begonnen met de voorbereidingen van een safety leadership programma voor leidinggevenden.   

Score op de veiligheidsladder 

Alliander heeft in 2023 trede 4 van de veiligheidsladder behaald. KIWA heeft hiervoor in 18 auditdagen 20 projecten bezocht en is er gesproken met 80 collega’s uit de operatie en 40 collega’s van management en staf. Trede 4 geeft aan dat veiligheid overal in het bedrijf prioriteit heeft en er continu wordt geïnvesteerd in verhoging van het veiligheidsbewustzijn. Medewerkers worden aangespoord elkaar aan te spreken op onveilig gedrag. Verbeteringen worden stelselmatig ingevoerd en geëvalueerd. Er wordt vooruitgedacht en initiatief genomen. Bewust veilig werken wordt ervaren als een eigen verantwoordelijkheid; ‘welke bijdrage kan ik leveren?’. Deze vorm van gedrag wordt hoog gewaardeerd. 

Veiligheid in gedrag 

Veilig werken beperkt zich niet tot onze eigen organisatie, maar raakt ook onze ketenpartners, aannemers, leveranciers, klanten en omwonenden. Er hebben zich in 2023 122 incidenten met letsel voorgedaan. Hiervan deden 80 incidenten zich voor in de eigen organisatie, 22 incidenten bij aannemers en waren er daarnaast 20 incidenten waarbij 20 omstanders gewond zijn geraakt. Het is onze verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen om ongevallen met medewerkers, ook bij onze ketenpartners, en omstanders te voorkomen. Een nieuw incidentmeldsysteem maakt het mogelijk om incidenten en bijna-incidenten bij ketenpartners en omstanders structureel te registreren. We onderschrijven daarnaast de Governance Code Veilige Energienetten. Incidenten evalueren en bespreken we in het Aannemerijplatform. Dit heeft als doel om te leren, zodat we onze werkprocessen kunnen verbeteren en steeds veiliger gaan werken.

Certificering primaire proces 

We zien het als onze verantwoordelijkheid om te zorgen voor nul ongevallen en minimale milieu-impact. Ieder jaar laten we een onafhankelijke instelling onderzoeken of we de processen, werkmethoden en systemen hiervoor voldoende hebben ingericht. Deze onderzoeken vinden plaats op basis van internationale standaarden, te weten de ISO 45001 en ISO 14001. Alliander heeft in 2023 een hercertificering ontvangen, zonder tekortkomingen.

Lost time injury frequency en ongevallen met/zonder verzuim