Begrippen, afkortingen en definities
ACM
Toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) is belast met het toezicht op de mededinging, sectorspecifiek markttoezicht en consumentenbescherming. ACM houdt onder meer toezicht op de naleving van de Elektriciteitswet en de Gaswet.
Attributie
Attributie van de impact naar rato van andere entiteiten die bijdragen aan de impact (onderdeel waarde-, en impactmodel).
Bruto CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering
De bruto CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering wordt conform de sector gemeten en bestaat uit de directe en indirecte emissies van activiteiten in eigen beheer. Dit omvat alle processen en handelingen die binnen de directe controle van het bedrijf vallen, ongeacht of deze intern of extern worden uitgevoerd.
Cablepooling
Het terugvoeden van wind- en zonne-energie over één kabel.
CBL (cross border lease)
Een cross border lease is een gestructureerde financiële transactie waarbij een bedrijf de gebruiksrechten op bepaalde materiële vaste activa verkoopt of voor lange tijd verhuurt aan een buitenlands bedrijf en daarna terughuurt.
Circulair ingekocht
Circulair ingekocht bestaat uit het percentage gerecycled materiaal dat in de ingekochte producten is begrepen en het percentage materiaal dat recyclebaar is aan het eind van de levensduur. Om vast te stellen welk percentage gerecycled dan wel recyclebaar is, verstrekken onze leveranciers een grondstofpaspoort waarin deze percentages zijn opgenomen. Hierbij steunen wij op de input en expertise van onze leveranciers ten aanzien van deze percentages en valideren met data van onafhankelijke onderzoeks- en adviesbureau DNVL. De scope is de primaire assets: LS- en MS-kabels, gasbuizen, distributie- en vermogenstransformatoren en (slimme) elektriciteits- en gasmeters.
CO2
Koolstofdioxide. Dit komt voornamelijk vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen zoals aardgas en steenkool en draagt bij aan de versterking van het broeikaseffect.
CO2-equivalent
Omrekening van het effect van andere broeikasgassen dan CO2 naar CO2-waarden.
Commissie van Aandeelhouders
De Commissie van Aandeelhouders als bedoeld in artikel 158, lid 10, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, indien deze door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is aangewezen.
Congestiemanagement
Op momenten dat het elektriciteitsnet onvoldoende capaciteit biedt voor klanten die elektriciteit verbruiken of terugleveren wordt het systeem van congestiemanagement ingezet. Dit systeem zorgt ervoor dat de beschikbare transportcapaciteit zo eerlijk en efficiënt mogelijk wordt verdeeld. In een gebied met een dreigend tekort aan capaciteit wordt partijen die meedoen aan het systeem gevraagd om tegen een vergoeding minder stroom te verbruiken of meer stroom terug te leveren op het net. Hiermee kan het dreigende tekort aan capaciteit worden voorkomen.
Corporate Governance
De Code bevat principes en bestpractice-bepalingen die de verhouding reguleren tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de algemene vergadering/aandeelhouders. De principes en bepalingen zijn gericht op de invulling van verantwoordelijkheden voor langetermijnwaardecreatie, beheersing van risico’s, effectief bestuur en toezicht, beloningen en de relatie met (de algemene vergadering van) aandeelhouders en stakeholders.
CTO
Chief Transition Officer (CTO) is een bestuursfunctie binnen Alliander die primair is gericht op de exploratie en adoptie van de energietransitie en digitalisering, met als doel het netwerkbedrijf klaar te maken voor de toekomst.
Curtailment
Tijdens pieken aan teruglevering van elektriciteit wordt de capaciteit op het elektriciteitsnet om terug te leveren bij producenten van groene stroom teruggeschroefd. Hierdoor ontstaat meer ruimte op het net, waardoor meer producenten van groene stroom aangesloten kunnen worden. Het net wordt zo efficiënter gebruikt.
Ecokosten
Ecokosten is een methode om de milieubelasting van een product uit te drukken; gebaseerd op de kosten die nodig zijn om die belasting te voorkomen.
ECP
Eurocommercial Paper: Kortlopend schuldpapier uitgegeven op de internationale geldmarkt.
EMTN
Euro Medium Term Note: Langlopend schuldpapier uitgegeven op de internationale kapitaalmarkt.
Energietransitie
De overgang van energieopwekking uit fossiele brandstoffen naar een duurzame energieopwekking (bijvoorbeeld uit zon, wind of water).
FFO/nettoschuldpositie
De ratio Funds From Operations (FFO)/nettoschuldpositie betreft het 12-maands resultaat na belastingen, gecorrigeerd voor de mutaties in de actieve en passieve belastinglatenties, de eigen vermogen component in de vergoeding voor hybride leningen, de bijzondere posten en de fair value mutaties, verhoogd met het saldo afschrijvingen en amortisaties op de materiële en immateriële vaste activa en op de vooruitontvangen opbrengsten en gedeeld door de nettoschuldpositie.
Flexibiliteitsmarkt
In een flexibiliteitsmarkt (flexmarkt) worden vraag en aanbod van elektriciteit beter op elkaar afgestemd. Flexibiliteit ontstaat als verbruikers van energie hun vraag en aanbod in tijd verschuiven. Via een slim systeem kan duurzame energie bijvoorbeeld worden opgeslagen en energiegebruik tijdelijk uitgesteld zonder dat de verbruiker zijn gedrag hoeft aan te passen.
Fte (fulltime equivalent)
Equivalent van het aantal medewerkers met een volledig dienstverband.
Garanties van oorsprong
Het certificaat ‘Garanties van oorsprong’ is het bewijsmiddel dat elektriciteit afkomstig is van windkracht, waterkracht, zonnekracht of biomassa-installaties.
Gereguleerd domein
De activiteiten van de netbeheerder, die voortvloeien uit de taken die exclusief aan de netbeheerder zijn voorbehouden en waarvoor maximumtarieven worden vastgesteld door de ACM. Het gaat hier onder meer om:
Het aanleggen, onderhouden, vernieuwen en beheren van aansluitingen op het elektriciteitsnet met een aansluitwaarde tot 10 MVA en op het gasnet;
Het aanleggen, onderhouden, vernieuwen en beheren van elektriciteits- en gasnetten;
Het transporteren van gas en elektriciteit;
De meetdienst kleinverbruik;
Het op doelmatige wijze waarborgen van de veiligheid en de betrouwbaarheid van de netten;
Het bevorderen van de veiligheid bij het gebruik van toestellen en installaties die elektriciteit en gas verbruiken;
Het faciliteren van de vrije markt om onder andere de overstap (switch) van een klant naar een andere energieleverancier mogelijk te maken.
Graaddagen
Rekeneenheid. Het aantal graaddagen per dag is het verschil tussen de temperatuur in huis en de gemiddelde buitentemperatuur op die dag. Een graaddag wordt gemeten als het gedurende een gehele dag precies één graad onder de stookgrens van 18°C graden is. Is de gemiddelde buitentemperatuur 18°C of hoger, dan is het aantal graaddagen nul.
Green bond
Een financieringsinstrument waarvan de opbrengsten uitsluitend worden gebruikt voor nieuwe en bestaande milieuvriendelijke projecten.
GRI (Global Reporting Initiative)
Mondiale organisatie voor richtlijnen duurzaamheidsverslaggeving.
Hoogspanningsnet (HS)
Net bestemd voor het transport van elektriciteit op een spanningsniveau groter dan 35 kV en dat als zodanig wordt bedreven;
Impact
De effecten van de uitkomst t.o.v. de effecten van een vooraf te bepalen ‘counterfactual’, of referentiescenario (onderdeel waarde-, en impactmodel).
Interoperabiliteit
Mogelijkheid van verschillende autonome, heterogene systemen om met elkaar te communiceren en interacteren.
Investeringsplan
Met ingang van 2020 publiceren netbeheerders tweejaarlijks een investeringsplan. In dit plan worden alle alle noodzakelijke uitbreidings- en vervangingsinvesteringen beschreven en onderbouwd, met een zichttermijn van tien jaar. De grondslag voor het investeringsplan is artikel 21 van de Elektriciteitswet en artikel 7a van de Gaswet.
Invoeding
Door een elektriciteit genererende bron op het elektriciteitsnet ingebracht elektrisch vermogen.
Ketenverantwoordelijkheid
Een resultaatgericht proces waarbij een bedrijf over de gehele keten van zijn activiteiten verantwoordelijkheid neemt over de effecten van deze activiteiten op sociaal, ecologisch en economisch gebied, daarover verantwoording aflegt en de dialoog aangaat met belanghebbenden
Klantgemak
De mate waarin klanten gemak ervaren. Klantgemak consumenten en klantgemak zakelijke markt worden gemeten met de Net Effort Score (NES) en is op basis van de Consumenten Effort Score (CES) vraag: %gemak - %moeite. Deze score ontstaat door het percentage klanten dat moeite heeft ervaren met de dienstverlening af te trekken van het percentage klanten dat gemak heeft ervaren. De KPI is een berekening van de NES-score, gemiddeld op jaarbasis, over de verschillende ketens van afzonderlijk de consumentenmarkt en de zakelijke markt.
Klimaatakkoord
Het Klimaatakkoord heeft als doelstelling in 2030 in Nederland broeikasgassen met 49% te hebben verminderd ten opzichte van 1990. Deze doeleinden vloeien voort uit de klimaatafspraken die de internationale gemeenschap in 2015 maakte in het akkoord van Parijs en zijn in Nederland officieel vastgelegd in de Klimaatwet. Het klimaatakkoord is dus zelf geen wet, maar geeft inhoudelijk invulling aan de doelen uit de Klimaatwet.
Kredietbeoordeling
Een beoordeling vanuit de onafhankelijke ratingbureaus, zoals Moody's en S&P, op de kredietwaardigheid van Alliander.
Laagspanningsnet (LS)
Net bestemd voor het transport van elektriciteit op een spanningsniveau kleiner dan of gelijk aan 1 kV in geval van een wisselspanningsnet en kleiner dan of gelijk aan 1,5 kV in geval van een gelijkspanningsnet en dat als zodanig wordt bedreven.
Leveringszekerheid
De ongestoorde levering aan/van klanten van elektriciteit, gas en warmte.
LTIF (Lost Time Injury Frequency)
Het aantal arbeidsongevallen over het boekjaar van interne werknemers (eigen en inhuur) dat heeft geleid tot verzuim na het ongeval, uitgedrukt per miljoen gewerkte manuren. Een verzuimongeval bedraagt minimaal 24 uur. Het betreft een ongewogen gemiddelde van de LTIF van Alliander. De LTIF target en realisatie worden berekend op basis van het gemiddelde FTE aantal (op basis van budget 31/12 van het boekjaar en realisatie 31/12/2022) en een urennorm van 1.600 uren per medewerker per jaar.
M3 aardgas
Een kubieke meter (1.000 liter) aardgas. Het gemiddeld aardgasverbruik per huishouden is circa 1.800 m3 per jaar.
Medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt
Het aantal medewerkers die voldoen aan het doelgroepenregister van de Quotumwet Arbeidbeperkten en werkervaringsplekken (voor medewerkers die wel een afstand tot de arbeidsmarkt hebben maar niet vallen onder het doelgroepenregister).
Medewerkersonderzoek
Een medewerkersonderzoek uitgevoerd conform de methodiek van Effectory waarbij de betrokkenheid en bevlogenheid van de medewerker wordt gemeten. Alliander wil graag weten hoe het met haar medewerkers gaat in relatie tot het werk. Dat meten we door betrokkenheid en bevlogenheid van medewerkers in beeld te brengen. Bevlogen en/of betrokken medewerkers maken het verschil binnen een organisatie. Betrokken medewerkers voelen zich verbonden met de organisatie waarvoor zij werken. Bevlogen medewerkers zetten zich in om het beste uit zichzelf te halen en uit hun werk.
Methaan
Gasvorm, hoofdbestanddeel van aardgas.
Middenspanningsnet (MS)
Net bestemd voor het transport van elektriciteit op een spanningsniveau groter dan 1 kV, maar kleiner dan of gelijk aan 35 kV en dat als zodanig wordt bedreven.
Netto CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering
De netto CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering bestaat uit de bruto CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering minus de vergroeningen CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering.
Netto-investeringen
Bruto-investeringen verminderd met de hierop ontvangen bijdragen van derden.
Nettoschuld
De som van lang- en kortlopende rentedragende verplichtingen onder aftrek van de liquide middelen en beleggingen.
Nettoschuld/(nettoschuld+eigen vermogen)
Nettoschuldpositie gedeeld door het eigen vermogen inclusief het resultaat van de periode en de nettoschuldpositie.
Netverliezen
Netverliezen bestaan uit twee componenten: technisch netverlies en administratief netverlies. Technisch netverlies ontstaat als energie verloren gaat in het netwerk door de natuurlijke weerstand van kabels, transformatoren en andere componenten in onze netten. Administratief netverlies wordt veroorzaakt door leegstand van panden, fraude en energiediefstal.
NTA8120
De Nederlands Technische Afspraak (NTA) 8120 betreft normen ten aanzien van het waarborgen van de veiligheid van personeel en publiek, bescherming van de industriële en bebouwde omgeving en de natuur, transport en distributiezekerheid en het doelmatig en optimaal beheren van netten.
Output
Effecten van de activiteit die direct te beïnvloeden zijn door Alliander (onderdeel waarde-, en impactmodel).
Precario
Gemeentelijke heffing voor voorwerpen onder, op of boven gemeenschappelijke grond of water.
Regionale Energiestrategie (RES)
In de RES staat de energieopgave van een regio centraal, met daarbij het potentieel door duurzame opwekking en besparing en de concrete plannen om de vraag en het aanbod bij elkaar te brengen. In 2021 wordt de eerste RES opgeleverd. Dit is geen eindproduct: om de twee jaar zullen de RES-regio’s hun plannen aan de hand van de nieuwste inzichten bijwerken.
Remuneratierapport
Het remuneratierapport van de Raad van Commissarissen betreffende het beloningsbeleid van Alliander, zoals opgesteld door de Selectie-, Benoemings- en Remuneratiecommissie van de Raad van Commissarissen.
Rentedekking
De ratio rentedekking betreft het 12-maands resultaat na belastingen, gecorrigeerd voor de mutaties in de actieve en passieve belastinglatenties, de eigen vermogen component in de vergoeding voor hybride leningen, de bijzondere posten en de fair value mutaties, verhoogd met het saldo afschrijvingen en amortisaties op de materiële, immateriële vaste activa en vooruitontvangen opbrengsten en het saldo financiële baten en lasten gecorrigeerd voor de eigen vermogen component in de vergoeding voor hybride leningen, de bijzondere posten en de fair value mutaties gedeeld door het saldo financiële baten en lasten gecorrigeerd voor de eigen vermogen component in de vergoeding voor hybride leningen, de bijzondere posten en de fair value mutaties.
SDG (Sustainable Development Goals)
Door de Verenigde Naties uitgegeven nieuwe doelstellingen voor een duurzame ontwikkeling van de wereld tot 2030.
SF6
Zwavelhexafluoride is een inert gas dat 5,1 keer zwaarder is dan lucht en een CO2-equivalent van 22.800 heeft. SF6 heeft goede (elektrisch) isolerende eigenschappen en wordt daarom veel toegepast in de elektrotechniek, bijvoorbeeld in de middenspannings- en hoogspanningsruimten. Bij verbranding (bijvoorbeeld door een vlamboog) ontstaan giftige afbraakproducten, zoals S2F10. Daarnaast bestaat bij grote lekkages de kans dat SF6 zuurstof verdringt, wat kan leiden tot verstikking.
Slimme meter
Met de slimme meter kunnen netbeheerders op afstand de meterstanden van zowel elektriciteit als gas en statusinformatie van de meter uitlezen. Daarnaast kan de slimme meter op afstand verstuurde opdrachten uitvoeren. De communicatie met de meter gebeurt daarbij via het kabelnetwerk (Power Line Communication) of via GPRS.
Solvabiliteit
Onder solvabiliteit wordt verstaan het eigen vermogen inclusief het resultaat van de periode minus de verwachte dividenduitkering van het lopend boekjaar gedeeld door het balanstotaal minus de vooruitontvangen opbrengsten.
Stakeholders
Stakeholders zijn individuen en groepen die op een of andere wijze een belang hebben bij Alliander, zoals medewerkers, aandeelhouders, klanten, financiers, leveranciers en overheid.
Systeemstudie
Een systeemstudie geeft een integraal beeld van de energieontwikkeling in de toekomst en de impact op de noodzakelijke energie-infrastructuur voor alle energiemodaliteiten (bijvoorbeeld elektriciteit of gas) en de dwarsverbanden.
Tariefregulering
Proces waarbij de overheid de hoogte vaststelt van de tarieven die netbeheerders mogen vragen voor hun diensten.
Transparantie
De mate waarbij inzicht wordt gegeven in activiteiten van de onderneming.
Transportbeperking
Door de sterk groeiende vraag naar stroom en de toename van teruglevering is de capaciteit van het elektriciteitsnet op steeds meer plekken bereikt. Producenten van groene stroom en grote bedrijven die veel stroom verbruiken en die in deze gebieden meer elektrisch vermogen willen aanvragen krijgen een transportbeperking. Zij komen op een wachtlijst en kunnen pas over het extra vermogen beschikken als er weer voldoende ruimte op het net is. Die ruimte wordt gecreëerd doordat de netbeheerder het net uitbreidt of een slimme oplossing in kan zetten.
Uitfasering aardgas
Het langzaam en op termijn stoppen met het leveren van een product of dienst, zoals aardgas.
Uitvalduur elektriciteit
Het gemiddeld aantal verbruikersminuten dat een aangeslotene een ongeplande elektriciteitsonderbreking heeft gehad, gemeten in het aantal minuten per aangeslotene per jaar.
Het begrip verbruikersminuten valt nader te definiëren als: per (ongeplande) onderbreking, het product van het aantal getroffen aangesloten klanten en de tijdsduur van de onderbreking in minuten.
Het totaal aantal verbruikersminuten valt te definiëren als de gesommeerde verbruikersminuten van alle (ongeplande) onderbrekingen in 2023.
Het aantal aangeslotenen valt nader te definiëren als de aansluitingen met een verblijfsfunctie, exclusief leegstand.
VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers)
Nederlandse richtlijn voor veilig werken.
Verdeelstation
Een elektrische installatie in het hoogspanningsnet, die verbinding maakt tussen twee of meerdere hoogspanningsnetten of een aansluitingspunt op het hoogspanningsnet vormt.
Vergroening CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering
Het vergroenen cq. compenseren van de bruto CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering om CO2-uitstoot te verminderen. Dit kan middels verschillende producten. Het gehele elektriciteitsverbruik van Alliander (waarvan het grootste gedeelte netverliezen) wordt vergroend met GvO’s uit Nederland uit wind op zee en wind op land. Hiervoor zijn langlopende contracten afgesloten met verschillende windparken bij verschillende leveranciers. Alle CO2-uitstoot die niet vergroend kan worden met GvO’s compenseert Alliander momenteel met Gold Standard VER’s (carbon credits). Dit geldt met name voor de gasnetverliezen. Deze VER's zijn doorgaans opgebouwd met projecten als Turkse windenergie, die niet meedoen aan de Europese GvO systematiek.
Verzuim medewerkers
Het gemiddeld voortschrijdend 12-maands verzuim (kort, middel en lang) voor eigen personeel, niet zijnde verzuim vanwege zwangerschap.
Vrije domein
De activiteiten die in concurrentie worden verricht en/of voortvloeien uit de wettelijke taken en op verzoek van de klant worden aangeboden. Het gaat hier onder meer om het aanleggen, onderhouden, vernieuwen en beheren van aansluitingen op het elektriciteitsnet met een aansluitwaarde vanaf 10 MVA en voor specifieke klantgroepen, waaronder openbaar vervoer en openbare verlichting.
Vrije kasstroom
Kasstroom uit operationele activiteiten verminderd met de netto-investeringen in vaste activa.
Vrouwen in leidinggevende posities
Betreft het percentage vrouwen van het totaal aantal medewerkers met een arbeidsovereenkomst of inhuurcontract en een leidinggevende functie (alle medewerkers die andere medewerkers aansturen).
Werkkapitaal
Voorraden plus handelsvorderingen en overige vorderingen, minus kortlopende niet-rentedragende verplichtingen en overlopende passiva.